Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. 2020 poz. 111)
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje w wysokości 1000 zł:
- ojcu lub matce, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1.922,00 zł
- jeżeli wniosek o wypłatę zapomogi został złożony w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin żywego dziecka lub od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia (wniosek złożony po tym terminie pozostawia się bez rozpatrzenia) nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia (w przypadku dziecka przysposobionego).
- jeżeli kobieta przedstawi zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną potwierdzające, że pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Wzór powyższego zaświadczenia określony jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. z 2010 r., Nr 183, poz. 1234).Wymogu przedstawienia zaświadczenia nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.
Jednocześnie zgodnie z wyjaśnieniami udzielonymi przez Ministerstwo Zdrowia:
- Uznaje się, że przedstawienie przez zainteresowaną przedmiotowej dokumentacji medycznej, w wiarygodnym tłumaczeniu na język polski – lekarzowi w kraju, upoważnia tego lekarza do wydania zaświadczenia uprawniającego do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. (nie przyjmuje się zaświadczenia wydanego za granicą)
- Każdy lekarz, do którego zgłosi się kobieta w ciąży bez względu na specjalizację, który na podstawie dostępnej dokumentacji potwierdzającej pozostawanie kobiety w ciąży pod opieką lekarską (może to być m.in. karta przebiegu ciąży, dokumentacja medyczna znajdująca się w placówce opieki zdrowotnej, w której zarejestrowana jest kobieta, bądź dokumentacja medyczna przedstawiona przez ciężarną, która przebywała w innej części kraju lub za granicą) może potwierdzić wykonanie badań przez lekarza ginekologa.
- Opieka medyczna może być sprawowana zarówno przez lekarzy wykonujących zawód w zakładach opieki zdrowotnej, w ramach grupowej praktyki lekarskiej, jak i indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, niezależnie od tego, kto finansuje wykonanie świadczenia zdrowotnego.
Utrata dochodu – oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
- uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
- utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
- utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
- utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub
- utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskutecznej egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych
- wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, 675 i 983)
- utratą świadczenia rodzicielskiego
- utratą zasiłku macieżyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników
- utratą stypendium doktowranckiego określonego w art 200 ust 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r -Prawo o szkolnictwie wyższymW przypadku uzyskania dochodu przez osobę ubiegającą się o zasiłek rodzinny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, ustalając dochód, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.
W przypadku uzyskania dochodu przez osobę ubiegającą się o zasiłek rodzinny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, ustalając dochód, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.
W przypadku uzyskania dochodu przez osobę ubiegającą się o zasiłek rodzinny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu, powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.W przypadku uzyskania dochodu przez osobę ubiegającą się o zasiłek rodzinny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu, powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.
Uzyskanie dochodu – oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
- zakończeniem urlopu wychowawczego,
- uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
- uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
- uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej
- rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14A ust 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej
- uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
- uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego
- uzyskaniem zasiłku macieżyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników
- uzyskaniem stypendium doktowranckiego określonego w art 200 ust 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r -Prawo o szkolnictwie wyższym
Do wniosku o świadczenia należy dołączyć m.in.:
- zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące każdego członka rodziny;
- zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o: a) formie opłacanego podatku, b) wysokości przychodu, c) stawce podatku, d) wysokości opłaconego podatku – w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy;
- zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych: a) prawomocne orzeczenie sądu rodzinnego stwierdzające przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka, b) prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację, c) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, ©Kancelaria Sejmu s. 42/76 30.04.2018 d) oświadczenie o uczęszczaniu dziecka lub osoby uczącej się do szkoły lub szkoły wyższej, e) zaświadczenie pracodawcy albo oświadczenie o okresie, na który został udzielony urlop wychowawczy, oraz o okresach zatrudnienia, f) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia rodzinnego będącego przedmiotem wniosku
- zaświadczenie lub oświadczenie stwierdzające wysokość dochodu rodziny w roku poprzedzającym okres zasiłkowy, w tym odpowiednio:
- oświadczenia członków rodziny o wysokości innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu
- zaświadczenie właściwego organu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni albo nakaz płatniczy
- umowa dzierżawy, w przypadku oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę
- umowa zawarta w formie aktu notarialnego, w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną
- przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu lub ugodą sądową do ich płacenia na rzecz osób spoza rodziny
- kopię odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub kopię odpisu ugody sądowej, w przypadku innej kwoty otrzymywanych alimentów dokument potwierdzający faktyczną wysokość otrzymywanych alimentów oraz zaświadczenie komornika o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów
- dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu
- dokument określający wysokość uzyskanego dochodu
- kopię karty pobytu w przypadku cudzoziemca
- kopię odpisu prawomocnego wyroku sądu orzekającego rozwód lub separację albo kopię aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka, w przypadku osoby samotnie wychowującej
- odpis prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie przysposobienia dziecka,
- orzeczenie sądu o powołaniu opiekuna prawnego dziecka
- zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną potwierdzające, że kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu
- dokument określający datę utraty dochodu (na przykład świadectwo pracy, decyzja o wyrejestrowaniu działalności gospodarczej) oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu (PIT11)
- dokument określający wysokość uzyskanego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu
Wzór wniosków dostepny na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej:
https://www.gov.pl/web/rodzina/11iv-jednorazowa-zapomoga-z-tytulu-urodzenia-sie-dziecka-tzw-becikowe